Τα νέα της Υγείας
Οδηγός επιβίωσης για τα ατυχήματα του καλοκαιριού
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΤΑ ΑΠΡΟΟΠΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΩΝ Δημοσίευση: 13-8-2009, 07 Τελευταία ανανέωση: 13-8-2009, 11:03

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μαίρη Κατσανοπούλου
Αυξάνονται θεαματικά οι πιθανότητες για ατυχήματα το καλοκαίρι, λόγω της πιο ελεύθερης ζωής, των περισσότερων δραστηριοτήτων και της χαλάρωσης της προσοχής. Απλά θλαστικά τραύματα ή σοβαροί τραυματισμοί από βουτιές στη θάλασσα, πτώσεις στα βράχια, θαλάσσιο σκι, παιχνίδια στην ύπαιθρο, ποδηλασία, τροχαία κ.ά. Οι πρώτες βοήθειες είναι συχνά καθοριστικές για τη ζωή του τραυματία. Αυτά τονίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπεδικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Παπαϊωάννου και επισημαίνει ότι οι ομάδες του πληθυσμού που κινδυνεύουν περισσότερο είναι: - Τα παιδιά σχολικής ηλικίας (επειδή ξεφεύγουν από την προστασία των γονιών τους), κυρίως αγόρια. - Οι νεαροί άνδρες (επειδή κάνουν συχνότερα βουτιές, οδηγούν μηχανάκια, κάνουν ποδήλατο κ.ά.). - Τα άτομα τρίτης ηλικίας (επειδή βγαίνουν από τις συνήθειές τους και τους γνωστούς χώρους τους). Οι χώροι, όπου συμβαίνουν τα περισσότερα καλοκαιρινά ατυχήματα, είναι: - Η θάλασσα και οι πισίνες. - Οι περιοχές παιχνιδιών (αλάνες, μικρά γήπεδα, χωματόδρομοι κ.ά.). - Οι επαρχιακοί δρόμοι. «Τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα συμβαίνουν το καλοκαίρι από οδηγούς που επισκέπτονται ένα άγνωστο μέρος, στο οποίο δεν γνωρίζουν το οδικό δίκτυο, ή από αυτούς που νοικιάζουν αυτοκίνητο και δεν μπορούν να το ελέγξουν επαρκώς», λέει ο κ. Παπαϊωάννου. «Σε αυτά παίζει μεγάλο ρόλο και το αλκοόλ, που καταναλώνεται πια από τους νέους και στις παραλίες». Θάλασσα- βουνό Η θάλασσα αποδεικνύεται το καλοκαίρι πιο επικίνδυνη από το βουνό. «Κατά το ανέβασμα στο βουνό το καλοκαίρι συμβαίνουν συνήθως απλοί τραυματισμοί», εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου. «Στη θάλασσα, όμως, μπορεί να προκληθούν πολλές κακώσεις από τις βουτιές, τα γλιστρήματα στα βράχια, το θαλάσσιο σκι (που είναι πολύ επικίνδυνο άθλημα για κακώσεις των συνδέσμων) κ.ά.». Τα περισσότερα λάθη που γίνονται συνήθως κατά την παροχή βοήθειας στους τραυματισμένους είναι, όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπαϊωάννου, τα εξής: - Ο πανικός. - Ο λανθασμένος τρόπος μεταφοράς. - Η κακή εκτίμηση της κατάστασης. Η σωστή μεταφορά Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε κατ΄ αρχάς για έναν τραυματισμένο; «Πρώτα απ΄ όλα, να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας», συμβουλεύει ο κ. Παπαϊωάννου. «Δεύτερον, να προσπαθήσετε να επικοινωνήσετε με τον τραυματία. Εάν μπορεί να επικοινωνήσει, ρωτήστε τον αν μπορεί να κινήσει τα μέλη του, αν αναπνέει καλά, αν πονάει, αν μπορεί να σταθεί κ.λπ. Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές θα δείξουν τη βαρύτητα της κάκωσης». Εάν η κάκωση φαίνεται να είναι βαριά ή εάν η επικοινωνία είναι θολή ή εάν δεν υπάρχει καθόλου επικοινωνία με τον τραυματισμένο, να περιμένετε να έλθει το ασθενοφόρο. «Το μόνο που πρέπει να κάνετε σε αυτή την περίπτωση είναι, χρησιμοποιώντας π.χ. μια πετσέτα της θάλασσας ως πρόχειρο φορείο, να μεταφέρετε σιγά σιγά τον ξαπλωμένο τραυματία με όσο το δυνατόν λιγότερες κινήσεις σε ήρεμο και σκιερό μέρος, μέχρις ότου έλθει το ασθενοφόρο», συνιστά ο κ. Παπαϊωάννου. «Μην αναποδογυρίσετε και μη “διπλώσετε” τον τραυματία. Το χειρότερο που κάνει συνήθως ο κόσμος είναι να ΄΄τσουβαλιάζει΄΄ τον τραυματία για να τον μεταφέρει γρήγορα με δικό του αυτοκίνητο σε νοσοκομείο. Υπάρχουν κατάγματα της σπονδυλικής στήλης που είναι οριακά για παραλύσεις και μπορεί η λανθασμένη μετακίνηση να φέρει το χειρότερο». Εάν δεν μπορεί να έλθει ασθενοφόρο και πρέπει να μεταφέρετε τον τραυματισμένο μόνοι σας σε νοσοκομείο, προτιμήστε για τη μεταφορά το πίσω μέρος ενός αγροτικού αυτοκινήτου. «Αφού μεταφέρετε προσεκτικά τον τραυματία με το αυτοσχέδιο φορείο από πετσέτες ή κάτι ανάλογο, να φτιάξετε έναν περίγυρο ασφαλείας από άλλες πετσέτες για να μη μετακινείται κατά τη διαδρομή», λέει ο κ. Παπαϊωάννου. «Εάν έχετε τηλέφωνο, ζητήστε οδηγίες από το κέντρο υγείας ή από γνωστό γιατρό σας». Ο ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας Παύλος Τούτουζας, ο αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπεδικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Παπαϊωάννου, ο διευθυντής του Τμήματος Πλαστικής Χειρουργικής στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» Δημήτρης Αλεξάκης και ο αλλεργιολόγος Ιωσήφ Αναγνωστάκης συμβουλεύουν τι να κάνετε, βήμα-βήμα, για να αντιμετωπίσετε σωστά κάθε σοβαρό συμβάν. Αιμορραγία Σε περίπτωση αιμορραγίας, συνιστάται: Εάν η αιμορραγία είναι μικρή, πιέστε το σημείο του τραύματος και τοποθετήστε επίδεσμο. Εάν η αιμορραγία είναι μεγάλη, σε ένα σημείο υψηλότερα από το τραύμα δέστε ένα ύφασμα και σφίξτε το περιστρέφοντάς το γύρω από ένα ξύλο. Ειδοποιήστε αμέσως το 166. Εάν το ασθενοφόρο αργεί, να λύνετε κάθε 15΄- 20΄ την περίσφιξη για λίγο και να την επαναλαμβάνετε. Ρινορραγία Για να φροντίσετε μια αιμορραγία από τη μύτη, συνιστώνται τα ακόλουθα: Να σταθεί όρθιος. Να πιέσετε τη μύτη με τον δείκτη και τον αντίχειρα και να αναπνέετε από το στόμα επί 5΄- 10΄. Να δείτε γιατρό αν η αιμορραγία διαρκεί πάνω από 20΄, αν είναι αποτέλεσμα πτώσης ή τραυματισμού στο κεφάλι, ή αν επαναλαμβάνεται. Θερμοπληξία Σε περίπτωση θερμοπληξίας, με συμπτώματα όπως ζάλη, ναυτία, μεγάλη εφίδρωση, ταχυπαλμία, υπόταση, ωχρότητα, χαμηλός πυρετός, πονοκέφαλος και κόπωση, πρέπει να κάνετε τα εξής: Μεταφέρετε τον πάσχοντα μακριά από τον ήλιο, σε σκιερό μέρος με κλιματισμό. Ξαπλώστε τον με τα πόδια ελαφρώς ανυψωμένα. Βγάλτε τα ρούχα του. Δώστε του κρύο νερό. Δροσίστε τον με κρύα επιθέματα ή σπρέι νερού. Να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία, τους παλμούς και την πίεσή του. Αν ο πυρετός είναι μεγαλύτερος από 38,9 Κελσίου ή ο πάσχων λιποθυμήσει ή παρουσιάσει σύγχυση, να καλέσετε το 166. Δάγκωμα από ζώο Εάν ένα ζώο δαγκώσει εσάς ή το παιδί σας, να κάνετε τα εξής: Για μικρές πληγές από ζώα που ξέρετε ότι δεν πάσχουν από λύσσα, να πλύνετε την πληγή με σαπούνι και νερό, να απλώσετε μια αντιβιοτική κρέμα και να την καλύψετε με καθαρό επίδεσμο. Αν παρατηρήσετε σημάδια μόλυνσης, όπως οίδημα, κοκκίνισμα ή αυξημένο πόνο, να επισκεφθείτε γρήγορα γιατρό. Για βαθιές πληγές, να πιέσετε με καθαρό πανί για να σταματήστε τυχόν αιμορραγία και να επισκεφθείτε αμέσως γιατρό. Εάν υπάρχει υποψία για λύσσα, από άγριο ζώο ή κατοικίδιο με άγνωστο ιστορικό εμβολιασμών, να επισκεφθείτε γιατρό ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της πληγής. Τραυματισμοί Για τους τραυματισμούς συνιστώνται τα εξής: Να βάλετε παγάκια, αφού τα τυλίξετε με ύφασμα. Εάν υπάρχει υποψία κατάγματος λόγω παραμόρφωσης (το χέρι βρίσκεται σε γωνία), μπορείτε να ανατάξετε ήπια το μέλος για να ανακουφίσετε τον τραυματισμένο και να διευκολύνετε τα αγγεία και τα νεύρα της περιοχής. Μετά, να ακινητοποιήσετε το πάσχον μέλος (π.χ. με ένα μαντίλι στον ώμο ή με δυο κλαδάκια δένδρου αριστερά και δεξιά από το τραυματισμένο χέρι, με ένα ξύλο ως πρόχειρο μπαστούνι για το πόδι κ.ο.κ.), μέχρις ότου μεταφέρετε τον τραυματία στο κέντρο υγείας ή το νοσοκομείο. Τοποθετήστε τον τραυματισμένο στη θέση όπου δεν πονά και αισθάνεται άνετα. Να έχετε πάντα εξασφαλισμένο ότι αναπνέει ελεύθερα και να τοποθετείτε το κεφάλι στο πλάι, μήπως κάνει έμετο. Αλλεργικό σοκ Σε περίπτωση οξείας αλλεργικής αντίδρασης (ύστερα από τσίμπημα σφήκας, μέλισσας κ.λπ., λήψη τροφής ή φαρμάκου), η οποία εξελίσσεται γρήγορα,με γρήγορη επέκταση τον εξανθήματος ή με δυσκολία στην αναπνοή, απόφραξη της μύτης και βράχνιασμα της φωνής, πρέπει: Να χορηγήσετε άμεσα στον πάσχοντα ένεση αδρεναλίνης,(ενηλίκων ή παιδιών,) η οποία πωλείται έτοιμη στα φαρμακεία. Η δόση αυτή μπορεί να επαναληφθεί ύστερα από μισή ή μία ώρα, αν είναι αναγκαίο. Η αδρεναλίνη μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση σε ηλικιωμένους ή σε ανθρώπους με στηθάγχη ή υπέρταση και γι΄ αυτό πρέπει να τους χορηγείται μόνο σε περίπτωση κατά την οποία απειλείται η ζωή τους. Κατόπιν να δώσετε κορτιζόνη σε χάπια ή ένεση, ανάλογα με τη σοβαρότητα της αλλεργικής αντίδρασης. Τέλος, να δώσετε αντιισταμινικά φάρμακα σε χάπια ή ένεση, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Να μεταφέρετε τον παθόντα στο κέντρο υγείας ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Τεχνητή αναπνοή Αν ο τραυματίας δεν αναπνέει, πρέπει να εφαρμόσετε τεχνητή αναπνοή. Εάν δεν παρατηρείτε καρδιακή λειτουργία, πρέπει να κάνετε ταυτόχρονα καρδιομαλάξεις. Εάν πρόκειται για πνιγμό, πρέπει πρώτα να γυρίσετε τον τραυματία στο πλάι, για να βγάλει το νερό. Ο κ. Παπαϊωάννου καθοδηγεί: Να κλείσετε τη μύτη του τραυματία και να κρατήσετε τεντωμένο το σαγόνι του. Να πάρετε μια βαθιά εισπνοή και να εκπνεύσετε μέσα στο στόμα του. Ύστερα από κάθε τεχνητή αναπνοή, να κάνετε 3-4 καρδιομαλάξεις (βίαιες κινήσεις) στο θωρακικό τοίχωμα. Εγκεφαλικό-Έμφραγμα Σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου συνιστάται: Να μεταφέρετε αμέσως τον ασθενή σε νοσοκομείο, ακόμα και με ιδιωτικό αυτοκίνητο. Να μην του δώστε αντιυπερτασικό φάρμακο αν βρείτε την πίεση ανεβασμένη (αν το επεισόδιο είναι ισχαιμικό, το φάρμακο θα το επεκτείνει). Αν υπάρχει υποψία εμφράγματος, πρέπει: Να δώσετε στον παθόντα να μασήσει αμέσως μια μεγάλη ασπιρίνη (των 500 mg). Αν γνωρίζετε ότι πάσχει από στεφανιαία νόσο, να του δώσετε και ασπιρίνη και υπογλώσσιο χάπι. Να καλέσετε αμέσως το 166, ενημερώνοντάς το ΕΚΑΒ ότι πρόκειται για έμφραγμα μυοκαρδίου. Να βάλετε τον πάσχοντα να καθήσει αναπαυτικά σε πολυθρόνα. Εάν το ασθενοφόρο αργεί, να μεταφέρετε με ιδιωτικό αυτοκίνητο τον πάσχοντα στο πλησιέστερο νοσοκομείο που έχει αιμοδυναμικό εργαστήριο. ΕγκαύματαΣε περίπτωση εγκαύματος από τον ήλιο, με πόνο, κοκκίνισμα του δέρματος και πιθανώς φουσκάλες, συνιστώνται τα εξής: Να κάνετε ένα κρύο ντους ή μπάνιο (η προσθήκη μισού φλιτζανιού μαγειρικής σόδας στο νερό του μπάνιου μπορεί να σας ανακουφίσει). Να απλώνετε στο δέρμα μια καταπραϋντική λοσιόν, την οποία θα προμηθευθείτε από το φαρμακείο, αρκετές φορές την ημέρα. Να μη σπάτε τις φουσκάλες γιατί μπορεί να μολυνθούν. Εάν σπάσουν μόνες τους, να βάλετε τοπικά μια αντιμικροβιακή αλοιφή. Μη χρησιμοποιείτε στο έγκαυμα βαζελίνη, βούτυρο ή άλλες «θεραπείες της γιαγιάς». Εάν παρουσιαστεί φαγούρα, πυρετός ή σοβαρό εξάνθημα, να δείτε γιατρό. Σε περίπτωση εκτεταμένου ή σοβαρού εγκαύματος από φωτιά, θα πρέπει να κάνετε αμέσως τα εξής: Να απομακρύνετε τον εγκαυματία από το σημείο της φωτιάς. Να του βγάλετε τα ρούχα, εάν καίγονται. Να του καθαρίσετε τις αναπνευστικές οδούς (μύτη, στόμα), εάν έχουν καπνό, χώμα κ.λπ. Να καλέσετε το 166. Για ελαφρά και περιορισμένα εγκαύματα συνιστάται: Να κρατήσετε το πάσχον σημείο κάτω από κρύο τρεχούμενο νερό τουλάχιστον για πέντε λεπτά. Αν αυτό είναι αδύνατον, να βάλετε τοπικά κρύες κομπρέσες. Να καλύψετε το έγκαυμα με αποστειρωμένη γάζα. Μη χρησιμοποιήσετε πάγο, βούτυρο, οδοντόπαστα ή αλοιφές στο έγκαυμα. Μέτρα πρόληψης Να έχετε πάντα μαζί σας (στο αυτοκίνητο ή στις αποσκευές σας) δυο- τρία πακετάκια γάζες, ελαστικό επίδεσμο, τρίγωνο επίδεσμο (από το φαρμακείο), ιωδιούχο αντισηπτικό, αντιισταμινική αλοιφή και έτοιμη ένεση αδρεναλίνης. Σε απομακρυσμένα μέρη, να έχετε πάντα μαζί σας κινητό τηλέφωνο, για να ειδοποιήσετε το 166 ή να ζητήσετε συμβουλή από γιατρό. Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία